CMB

[TenMon]

CMB, skraćeno od cosmic microwave background, ili kosmičko pozadinsko zračenje je elektromagnetno zračenje koje se može detektovati na celom nebu. To je jedan od tri fundamentalna stuba (dokaza) teorije Velikog praska, a potiče iz perioda rekombinacije.

U svemiru je u prvo vreme temperatura bila toliko visoka da nije bilo mogućnosti da se formiraju hemijski elementi. Tek padom temperature, što je i posledica širenja, na nekih milijardu kelvina (svega par minuta nakon praska!) došlo do formiranja helijumovih jezgara, a kada je temperatura pala na 3000 K (starost svemira: 1 milion godina) došlo je do rekombinacije vodonikovih atoma, tj. formiranja neutrlnog HI, kvantnih vezanih sistema sa jednim protonom i jednim elektronom. Ovo povezivanje p i e je učinilo da svemir postane prozračan, a ostatak, pored H i He, čini enormno zračenje. Kako je vreme prolazilo svemir se širio, i širio, tako da je zračenje doživelo kosmološki crveni pomak pa ga danas vidimo na temperaturi od T = 2.73 K zračenja crnog tela (maksimum na ~ 1 mm).
U svakom kubnom centimetru prostora nalazi se prosečno 420 fotona CMB-a, a gustina energije je otprilike kao ona koja potiče od najudaljenijih zvezda Mlečnog puta.

Ono što je posebno zanimljivo je to da je energija CMB daleko veća od one iz IR, vidljivog i UV regiona. Drugim rečima, bilo bi gotovo nemoguće objasniti odakle to potiče ako ne od velikog praska. Takođe, male razlike u temperaturi omogućile su nam da izmerimo kretanje Sunčevog sistema, pa i čitave Lokalne grupe u odnosu na ovo pozadinsko zračenje.
Ako je T* temperatura u referentnom sistemu CMB-a, onda posmatrač koji se kreće v<<c meri
T = T*(1 + v cos(t)/c),
gde je t ugao u odnosu na pravac kretanja. Ako meri tačno ispred sebe videće T*(1 + v/c) jer je cos(0)=1, a ako "gleda" pored sebe videće T = T*, što je i logično jer je komponenta brzine u tom pravcu jednaka nuli.

Za Sunce iznosi oko 370 km/s a Lokalnu grupu oko 600 km/s. Tako da ako vam neko kaže da ne postoji privilegovani referentni sistem u svemiru, jednostavno odgovorite: "CMB!"  

[r2d2]

Znaci etar ipak postoji kako su ga dozivljavali pocetkom dvadesetog veka???

Da li to moze da se primeni na Ajnstajnovu "najvecu gresku"?

Da li takva cinjenica menja zakone relativnosti?

[NShappy]

AHA! Znači, ipak ima etra! 

[r2d2]

Malo sam razmislio pa povlacim pitanje. (ispeci pa reci, ili ne trci zdrebe pre rude ili kasno Marko na Kosovo stize, ko pre djevojci sam u nju..   itd)...


Koliko se secam etar je predpostavljeni medijum kroz koji se prostiru talasi. Tadasnji naucnici nisu mogli da zamisle da se talasi prostiru kroz "prazan prostor" vec su za svoje prostiranje zahtevali prenosnik. Mi danas znamo da talasi ne zahtevaju medijum tj etar (dokaz - PZ), ali to ne ukida cinjenicu, da prazan prostor ipak ne postoji. Trebalo je da se setim da talasna duzina PZ-a je u dalekom niskom energetskom opsegu i da ipak ne utice svojim prisustvom na ostale talasne duzine. Valjda.

Takodje su pokusali da izmere "prolazak" planete kroz etar bezuspesno, ali kao sto sledi iz pocetnog posta gore prolazak planete "kroz" Kosmicki sum je evidentiran. Ujedno otud i moja brzopleta ideja o etru.

Pa eto barem sam uveselio NShappy-a  

Hrkljus, hrkljus do mene, do mene.

[Ljubo]

Pa etar je uveden iz nešto drugačijih razloga u priču o prostiranju svjetlosti. Radi se o jednom od pokušaja da se objasni narušavanje Galilejevog principa slaganja brzina, gdje bi etar imao ulogu medijatora - sredine koja može da utiče upravo na brzinu prostiranja signala.

Inače, već uveliko su fizičari s kraja XIX i početka XX vijeka znali da se EM talasi prenose kroz vakuum (ogledi sa interferencijom, slanjem signala u vakuum posudama, zagrijavanjem vakuumiranih tijela ozračivanjem, i slično).

[TenMon]

Questions are not allowed.